Φύσηξε Κάρβας
ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ-ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ
ΔΙΘΑΛΑΣΣΟΥ, εκδόσεις Κάρβας 2012
του
Απόστολου Κουρουπάκη
Ο τίτλος
που δίνει ο δημιουργός στο έργο του τις περισσότερες φορές
αντικατοπτρίζει και το περιεχόμενο της δουλειάς του. Είναι η πρώτη εικόνα που
ο αποδέκτης, το κοινό, θα αντικρίσει, προϊδεάζοντάς τον για ό,τι θα
ακολουθήσει. Κάπως έτσι, διαβάζοντας κάποιος σε ένα εξώφυλλο βιβλίου τον τίτλο
«Διθαλάσσου» του έρχεται στο μυαλό η θάλασσα, στοιχείο συστατικό της Κύπρου
και πιο πίσω η Καρπασία, για τους πιο μυημένους ίσως, για τους λιγότερο γνώστες
της καρπασίτικης ιδιοσυγκρασίας, θα γίνει σύντομα αντιληπτό πως ο τίτλος
συνδέεται με αυτήν.
Αυτόν
τον τίτλο επέλεξε και ο λογοτέχνης Νίκος Νικολάου-Χατζημιχαήλ για τη συλλογή
των ποιημάτων του. Ο Νικολάου είναι ένας εραστής της τέχνης του λόγου, ο οποίος
εδώ και πολλά χρόνια δίνει δείγματα γραφής. Το 1984 εξέδωσε το χειρόγραφο
ποίημα, «Καρπασία» που κυκλοφόρησε εκτός εμπορίου. Η συλλογή διηγημάτων του «Η
κόρη του δραγουμάνου», εκδόθηκε από το Μεταίχμιο το 2003, καθώς και διάφορα
κείμενα (διηγήματα, ποιήματα) σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά της Κύπρου και
της Ελλάδας. Πρόσφατα εξέδωσε και συλλογή διηγημάτων με τίτλο «20 Διηγήματα»,
με κεντρικό άξονα την Αμμόχωστο. Τη δουλειά του φροντίζει να τη διαχέει στην
κοινωνία, όπως άλλωστε και οι καιροί επιτάσσουν, χρησιμοποιώντας τις νέες
τεχνολογίες δημιουργώντας ιστολόγια, που αν και της μόδας τον τελευταίο καιρό,
για τον Νίκο Νικολάου-Χατζημιχαήλ είναι εκ των ων ουκ άνευ, προκειμένου οι
εικόνες και οι σκέψεις που έχει στο μυαλό του να γίνουν κτήμα των πολλών και
να μη μένουν στα συρτάρια ή στον προσωπικό του υπολογιστή.
Η
συλλογή «Διθαλάσσου» αποτελείται από 18 ποιήματα που έχουν ως κοινό τους
χαρακτηριστικό την ανάγκη του ανθρώπου να περάσει στην άλλη άκρη, χωρίς όμως να
διαρρήξει τις σχέσεις του με την
αφετηρία του. Η ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία, η αγάπη του για τον
γενέθλιο τόπο, την πολυτραγουδισμένη Καρπασία -αρκεί κανείς να ανακαλέσει τα
ποιήματα της Νίκης Μαραγκού, του Κυριάκου Χαραλαμπίδη, αλλά και του Τ/κ Ζιενάν
Σελτζούκ, κ.ά.) για να κατανοήσει πόσο αγαπημένη μπορεί να είναι η πατρίδα,
μακριά ωστόσο από την πατριδοκαπηλία.
Ο
δημιουργός χρησιμοποιεί γλώσσα απλή, διανθισμένη όμως με λέξεις της κυπριακής
διαλέκτου, αλλά με το γλωσσικό ειδικό βάρος να πέφτει στην κοινή νεοελληνική,
μία συνειδητή επιλογή του λογοτέχνη. Η ίδια η λέξη διθάλασσος περιγράφει το
όλον της συλλογής, μας εισάγει σε έναν άλλο κόσμο, μία μακρινή ίσως χερσόνησο,
που βρέχεται από δυο θάλασσες, ως άλλος Ελλήσποντος, αλλά πολύ κοντά στις
ψυχές όσων την έζησαν και χάρηκαν τα χρώματα και τα αρώματα
της. Ο Κάρβας, ο άνεμος είναι σαν να φυσάει μία-μία τις λέξεις και να τις σκορπά
στις σελίδες του, φτιάχνοντας ποιήματα που διαβάζονται νοσταλγικά για μία γη
που περιμένει υπομονετικά τους κατοίκους της, να τους υποδεχτεί και να
ξανανθίσουν οι κάκτοι και οι ασπάλαθοι να δώσουν τον κίτρινο ανθό τους. Η
φύση, λοιπόν, της Καρπασίας έχει πρωτεύοντα ρόλο στη συλλογή αυτή.
Ένα
από τα πιο ενδιαφέροντα ποιήματα της συλλογής είναι το «Ελένη», η Ελένη της
Καρπασίας, που συνομιλεί με την Ελένη του Ευριπίδη και αναζητά τον Τεύκρο. Μέσα
από μία φωτογραφία του «National
Geographic»
απαθανατίστηκε όχι μόνο η μορφή, αλλά και η ψυχή, αφού μάλλον αυτή είναι που
ενέπνευσε τον ποιητή.
Ένα
ανακάλημα στην Καρπασία που πέρασε, που ακόμα όμως ανθεί, αν και η ομορφιά της
ακόμα και τώρα συνθλίβεται από την μπότα του κατακτητή. Αρκεί να θυμηθεί
κανείς την κατεδάφιση της Αγίας Θέκλας ή το κρινάκι στις χρυσοποίκιλτες
αμμουδιές ολάκερης της Καρπασίας, που ολοένα χάνεται, και το τσιμέντο γίνεται
τουριστική ατραξιόν, αντί της πολύφερνης φύσης που απλόχερα δώρισε σ’ αυτήν.
Σε
όλα τα ποιήματα της συλλογής η φύση της Καρπασίας είναι παρούσα, κυριαρχεί και
σαν να ευωδιάζει, σαν ο Κάρβας να «διθαλάζει» και να πηγαινοφέρνει μορφές και
να σκορπίζει σε όλη την Κύπρο τα αρώματα της.
Τέσσερα
ποιήματα της συλλογής αφιερώνονται στην Αμμόχωστο. Μία αγαπημένη πόλη της
Κύπρου, που ο μύθος περίτεχνα την έχει προικίσει, κι η πραγματικότητα σήμερα
την πληγώνει, όπως κάποτε οι πολεμικές ενέργειες πλήγωσαν μικρές γωνιές της
(βλ. ποιήματα «Σαλαμίνια» και «Άνθος Αλός» της συλλογής).
Η
ιστορία κρύβεται στα λόγια των ποιημάτων και δειλά ξεπροβάλλουν διάφορες
μορφές, κάνοντας όμως σταδιακά αισθητή την παρουσία τους στον αναγνώστη. Με
γλώσσα λιτή, κατανοητή όπως λιτή, μέσα στο περίτεχνο της φύσης της, είναι και η
Καρπασία.
Μέσα από
τα ποιήματα του Νίκου Νικολάου-Χατζημιχαήλ φαίνεται η αγωνία για τη μετά την
εισβολή εποχή, διακρίνεται η αγάπη του για τον γενέθλιο τόπο και η ανάγκη
διατήρησης της μνήμης. Και ακόμη, η προσπάθεια να μη γίνει μουσειακή ανάμνηση,
σκέψη των «πρωτινών», αλλά μέσω των στίχων του οι νέοι να μυρίζουν και να χαϊδεύονται
από τον δροσερό Κάρβα.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Τόπος γέννησης Χανιά Κρήτης
ΣΠΟΥΔΕΣ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010 – έως σήμερα
ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ – ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ.
Ερευνητικό θέμα διατριβής: Λατινική Εκκλησία της Κύπρου την τελευταία περίοδο των Λουζινιανών. Επί του παρόντος η επικέντρωση γίνεται στην περίοδο του Δυτικού Σχίσματος (1378-1417).
Γενικά ερευνητικά ενδιαφέροντα: Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία της Ελληνολατινικής Ανατολής. Νεοελληνική γλώσσα και Λογοτεχνία.
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΣ ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ» ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ – ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ. Μεταπτυχιακή εργασία: Σύμμικτος Ζακυνθινός Κώδικας του 17ου αιώνα. Έκδοση και σχολιασμός (υπό επεξεργασία για δημοσίευση).
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2005 – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2006
ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗΣΗ ΤΟΥ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΠΤΥΧΙΟΥ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ, για το αντίστοιχο και ομοταγές με τους απονεμόμενους από τα Ελληνικά ΑΕΙ τίτλους, σύμφωνα με απόφαση του ΔΙΚΑΤΣΑ/ΔΟΑΤΑΠ.
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1997 – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2002
ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΗΣ ΤΕΡΓΕΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ, ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΠΡΩΤΟΥ ΠΤΥΧΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ. Πτυχιακή εργασία: Οι τελευταίες ημέρες της ελληνικής Σμύρνης, Σεπτέμβριος 1922.
ΓΛΩΣΣΕΣ
α) ΙΤΑΛΙΚΑ (ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΣ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ Γ2
β) ΑΓΓΛΙΚΑ (FIRST CERTIFICATE IN ENGLISH)
ΑΛΛΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
α) Μέλος ομάδας του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας για τη μεταγραφή αγγλικών και γαλλικών χειρογράφων του 18ου και 19ου αιώνα σχετικών με τις αρχαιότητες της Ακρόπολης.
β) Μετάφραση από τα ιταλικά στα ελληνικά του Κώδικα Μέρτζιου (Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών). Επιμέλεια, Αγαμέμνων Τσελίκας, προϊστάμενος του Ιστορικού & Παλαιογραφικού Αρχείου του ΜΙΕΤ.
γ) Έκδοση της μελέτης «Η οικογένεια Παναγιώτη Σαμαρτζή και τα επιφανή μέλη της», Κέρκυρα 2010, σε συνεργασία με τον καθηγητή Θεοδόση Πυλαρινό.
δ) Παρουσίαση του βιβλίου των Θ. Πυλαρινού και Γ. Δημητρίου «Αίνος: Το κεφαλονίτικο περιοδικό του Ηλία Ζερβού Ιακωβάτου», στο περιοδικό Κεφαλληνιακά Χρονικά 14 (2013).
ε) «Ο Σπυρίδων Φωτεινού Αντύπας και οι εμπορικές του δραστηριότητες», υπό έκδοση σε συλλογικό τόμο.
στ) Η Βιβλιοθήκη της Οικογένειας Θεοτόκη-Σταυράκια (προσωρινός τίτλος) – υπό έκδοση.